Επαγρύπνηση και συνειδητότητα στα χρόνια της ειρήνης...

Μεγαλώσαμε μέσα σε μια ψευδαίσθηση ειρήνης και θυμόμαστε τον εαυτό μας να περιβάλλεται από ευμάρεια από τότε που είμαστε νήπια. Εκπαιδευτήκαμε να θεωρούμε το περιβάλλον μας "ασφαλές" και "σίγουρο", όπως και αμετάβλητο και σταθερό. Μάθαμε ότι ο πόλεμος είναι "κακό πράγμα". Έτσι όλοι οι φόβοι μας συνεχώς καταπραΰνονταν από τον κοινωνικό περίγυρο και την κοινή γνώμη.

Ο άνθρωπος είναι ένα κατεξοχήν κοινωνικό ον. Δεν υπάρχει "ανθρώπινη" κατάσταση αν αυτή δεν νοείται μέσα σε πλαίσια αλληλεπίδρασης με άλλα ανθρώπινα όντα. Μόνος του δεν θα μπορούσε να σταθεί απέναντι στα ζώα, μιας και δεν έχει τον κατάλληλο εξοπλισμό για να αντεπεξέλθει στις δυσκολίες και αντιξοότητες της Φύσης. Κατάφερε να κυριαρχήσει μόνο λόγω του ότι είναι συλλογικό ον.

Σε όλη την μακραίωνη ιστορία της ανθρωπότητας το πιο φυσικό πράγμα σε μια κοινότητα ήταν, και συνεχίζει να είναι σε αρκετές κοινωνίες σήμερα στον κόσμο, η ασφάλεια και η συνεχής επαγρύπνηση, για το καλό και την προστασία της κοινότητας από κινδύνους και πιθανούς εχθρούς. 

Το μεγαλείο αλλά ταυτόχρονα και η εγγενής αδυναμία του δυτικού πολιτισμού είναι ότι από την μία ανέδειξε την δύναμη του Νου και του Λόγου πάνω στα κατώτερα ένστικτα του ανθρώπου, κατά τον 17ο  και 18o αιώνα, ταυτόχρονα όμως δημιούργησε την ψευδαίσθηση της ασφάλειας. Έτσι ο πολίτης εναποθέτει τώρα την ασφάλεια της επιβίωσης, και μετέπειτα όλο και περισσότερες ανάγκες του, στο κράτος, το οποίο αναλαμβάνει να τις καλύψει. Έτσι έχουμε την γέννηση του μαζάνθρωπου (κατά τον Ορτέγκα Υ Γκασσέτ). Ο άνθρωπος παύει να είναι υπεύθυνος για την ζωή του και αναθέτει σε κάτι μεγαλύτερο από αυτόν να τον φροντίσει. 

Η μετάβαση όμως από τον ατομικό στον συλλογικό άνθρωπο είναι μια μακρόχρονη διαδικασία. Καθώς μεγαλύτερες δομές αναλαμβάνουν να εξασφαλίσουν στον άνθρωπο μια πραγματικότητα σταθερών συνθηκών, το ίδιο το άτομο θα έπρεπε να αναλάβει μέσω της αυτοεξέτασης να διερευνήσει τους παράγοντες που καθιστούν ένα τέτοιο εγχείρημα βιώσιμο και σταθερό μέσα στον χρόνο. 

Εφόσον ο εξωτερικός κόσμος γίνεται συλλογικός και επομένως η ανάγκη της ατομικής προσπάθειας ενσωματώνεται μέσα σε όλο και πιο μεγάλα σύνολα, ο μόνος τρόπος αυτά τα σύνολα να μην μετατραπούν σε κοινωνικές μηχανές "κιμά", όπως μοιάζουν οι σημερινές, είναι η επαγρύπνηση που ο καθένας την εξασκούσε με φυσικό τρόπο σε ένα πιο πρωτόγονο κόσμο του παρελθόντος, από φυσικό ένστικτο επιβίωσης, να γίνει σήμερα μια καθημερινή άσκηση του εσωτερικού όντος. Ένας ενεργός παρατηρητής μέσα στον κάθε πολίτη που θα τον ευθυγραμμίζει με τους άλλους και θα του παρέχει ταυτότητα προσωπική, ατομική και συλλογική. 

Έτσι, για να πάψει ο πόλεμος στο εξωτερικό περιβάλλον, πρέπει να γεννηθεί στον εσωτερικό άνθρωπο μια διεργασία αυτοεξέτασης και αναδόμησης της προσωπικότητας, η οποία πρέπει να αντιμετωπίσει πολύ περισσότερες προκλήσεις από το παρελθόν. Τότε το άτομο αποκτάει ταυτότητα και ο πολίτης που γεννιέται από αυτό το άτομο μπορεί να αγωνιστεί για βελτίωση, ενότητα και συνεργασία με τους άλλους πολίτες - άτομα.

Αυτή η επιφυλακή είναι αναγκαία σήμερα, όπως όταν φυλάμε σκοπιά σε ένα πόστο για να προλάβουμε την επίθεση του εχθρού. Πάντα ο εχθρός ήταν μέσα μας. Στο παρελθόν οι κίνδυνοι του έξω κόσμου ήταν συνεχείς και μεγάλοι βέβαια, και γι' αυτό τον ψάχναμε εκεί. Με την ανάπτυξη του πολιτισμού στις μέρες μας θεωρήσαμε πως τους νικήσαμε και επαναπαυθήκαμε. Έτσι τώρα μας επιτίθενται ξανά η άγνοια, ο ατομισμός, ο φόβος , ο ρατσισμός, η μισαλλοδοξία και ο δογματισμός και μας βρίσκουν ράθυμους, αυτάρεσκους και πολλές φορές αλαζόνες, μέσα στην ψευδαίσθηση ασφάλειας που μας παρέχουν τα τεχνικά μέσα του σήμερα.

Έτσι, χωρίς να το καταλάβουμε, καθώς είμαστε απασχολημένοι με τα κατασκευάσματα μας, μας πρόλαβε ο Μεσαίωνας. Μας κύκλωσε και μας κατέλαβε. Ανεκπαίδευτοι όπως είμαστε, με το παραμικρό τρομάζουμε. Έτοιμοι να παραδώσουμε τα πάντα για μια ακόμα μέρα ζωής. 

Είναι η ώρα να γίνουμε αυτοί που θέλουν, ξέρουν και μπορούν να φυλάξουν το πιο ιερό και το πιο πολύτιμο. Δεν θα το βρούμε έξω αλλά μέσα στην καρδιά του ο καθένας. Δεν θα το βρούμε μόνοι μας αλλά μαζί με αυτούς που φυλάνε παρόμοιες σκοπιές, συνοδοιπόροι και συμπολεμιστές ενάντια στον αφανισμό από το σκοτάδι. 

Ας ψάξει ο καθένας βαθιά μέσα του. Εκεί βρίσκεται το πετράδι της Αλήθειας. Εκεί βρίσκεται ο πραγματικός Δάσκαλος αλλά και ο πραγματικός Μαθητής.  Εκεί βρίσκεται η ισορροπία και τελειώνει κάθε αντιπαλότητα με τους άλλους. Εκεί όλα ενώνονται και η πληρότητα εκδηλώνεται.

Ας είμαστε χαρούμενοι για κάθε εσωτερικό πόλεμο που αντιλαμβανόμαστε.  Έτσι, το Φως θα νικήσει το σκοτάδι, όπως το έκανε πολλές φορές και στο παρελθόν. Στον δρόμο μας η Χαρά και οι Προκλήσεις πάνε μαζί. Η Δυσκολία των προκλήσεων και της κατάκτησης μας ξυπνάει. Μας ανανεώνει. Μας κρατάει ζωντανούς και ενωμένους. Αυτή η ένωση γεννάει την χαρά και την αισιοδοξία μας. 

Να το θυμόμαστε την δύσκολη ώρα, γιατί αυτή είναι η μόνη περιουσία και δύναμη μας. 

Χαρά και Προκλήσεις λοιπόν στον δρόμο μας.

Δ. Μπ.